Osmanlıca Sözlük
Abluka Nedir?: Etrafını sarıp hariçle alakasını kesme.
Acem Nedir?: Arap olmayan. Daha çok İranlılar için kullanılır.
Acemi ağa Nedir?: Sarayın harem hizmetinde kullanılan zenci harem ağalarından bir kısmı.
Acemi oğlanlar Nedir?: Yeniçeri ocağına yetiştirilmek üzere esirlerden yahut devşirme usulüyle Hıristiyanlardan alınan çocuklar.
Ağa kapısı Nedir?: Yeniçeri ağalarının bulunduğu resmi daire.
Ahitname Nedir?: Sözleşme, anlaşma şartlarını içeren kâğıt.
Akçe Nedir?: Eskiden kullanılan gümüş para.
Akıncı Nedir?: Keşif, yağma ve tahrip kastıyla ecnebi memleketlere akın yapan kişilik. Akıncılık Osman Bey zamanında başlamıştır.
Alay Nedir?: Askeriyede 3-4 tabur piyade ya da 5 bölük süvari askerden oluşan kuvvet.
Alem Nedir?: Sancak, bayrak.
Arşidük Nedir?: Avusturya ve Macaristan imparatorluk hanedanı prenslerine verilen unvan.
Arz odası Nedir?: Padişahların elçileri kabul ettikleri oda.
Asayiş Nedir?: Sükun, sulh, nizam.
At meydanı Nedir?: İstanbul Sultanahmet Camii yanındaki meydan.
Avarız akçesi Nedir?: Olağanüstü durum ve özellikle savaş sebebiyle toplanan vergi.
Ayak divani Nedir?: Olağanüstü durumlarda padişahın huzurunda kurulan divan. Bu mecliste sadece padişah oturur, diğerleri ayakta durur.
Azil Nedir?: Görevden alma, işe son verme.
Bab-ı meşihat Nedir?: Şeyhülislamın bulunduğu daire.
Babıâli Nedir?: Osmanlı Devleti'nin yıkılışına kadar devlet idaresinin merkezi sayılan yer.
Bağdat Köşkü Nedir?: IV. Murad tarafından Bağdat'ın fethi münasebetiyle yaptırılan ve içerisinde muazzam sedef, cam, çini ve nakış örnekleri bulunan köşk.
Bahriye Nazırı Nedir?: Tanzimattan sonra deniz kuvvetleri komutanlığına verilen isim.
Bakiye Nedir?: Artık, geri kalan, artan.
Baltacı Nedir?: Sarayın dış hizmetlerinde bulunan bir sınıf müstahdem.
Balyos Nedir?: Venedik Cumhuriyeti elçisi
Baş kaldırmak Nedir?: Karşı gelmek, emir ve fermanları dinlememek.
Bedesten Nedir?: Değerli, kıymetli kumaşlar, silahlar ve mücevherler vs. alışverişine mahsus üstü örtülü ve mahfuz çarşı.
Berat Nedir?: İmtiyaz için verilen resmi kağıt.
Bertaraf etmek Nedir?: Bir yana itip saf dışı bırakmak, ortadan kaldırmak.
Beylerbeyi Nedir?: Osmanlı Devleti'nde eyaletlerin başında bulunan mülki ve askeri en büyük amir.
Beytülmal Nedir?: Devlet hazinesi.
Biat Nedir?: Bir halife ya da hükümdarın bu sıfatını kabul etmek, ona tabi olmak, itaat ve sadakat göstereceğini söyleyip elini sıkmak.
Bostancıbaşı Nedir?: Padişahın saray ve bahçelerinin muhafazasına memur olan zabıta kuvvetlerinin en yetkili amiri.
Cebeci Nedir?: Savaş aletleri yapan ve bunların muhafazası ve harp sırasında tabyalara kadar şevkiyle görevli ordu mensubu.
Celali Nedir?: Osmanlı Hükümetine karşı isyan çıkartan kimselere verilen isim.
Cirit Nedir?: Türklerin çok eskilere dayanan at oyunu.
Cizye Nedir?: İslam ülkelerinde Müslüman olmayan erkeklerden alınan baş vergisi.
Cuma selamlığı Nedir?: Cuma namazı münasebetiyle padişahlar için yapılan merasim. Buna cuma alayı da denirdi. Padişahlar Cuma namazına ata binerek giderler, bu sırada törenler yapılırdı.
Cülus bahşişi Nedir?: Padişahların tahta çıktıklarından dolayı askerlere ve diğer devlet memurlarına dağıttıkları bahşiş.
Çarşı Ağası Nedir?: Çarşıların mal ve can güvenliğinden sorumlu muhafız.
Çektiri Nedir?: Forsaların çektiği kürekle yürütülen yelkenli savaş gemisi.
Dahiliye Nedir?: İç işleri.
Darülfünun Nedir?: Üniversite.
Darülmuallimat Nedir?: Kız öğretmen okulu.
Darüsaade ağası Nedir?: Osmanlı sarayının Harem ve Enderun kısmına bakmakla görevli olan ve rütbesi sadrazam ve şeyhülislamdan sonra gelen, diğer bütün ağaların amiri durumundaki siyah hadım ağası, kızlarağası.
Darüşşifa Nedir?: Şifa kazanılan yer, hastahane.
Davûdî Nedir?: Davud peygamberin sesine benzer kalın, gür ve etkili.
Defterdar Nedir?: Osmanlı devletinde en yüksek mali memur.
Derebeyi Nedir?: 12. asırdan sonra Anadolu'da kendi başlarına buyruk hareket eden emir ve ferman dinlemeyerek devletin başına bela olan kudret ve nüfuz sahibi kimse. II. Mahmud zamanında ortadan kaldırılmıştır.
Dersaadet Nedir?: İstanbul yerine kullanılan bir tabir.
Dersiam Nedir?: Medreselerde öğrencilere ders veren öğretmen, müderris, profesör
Despot Nedir?: Bir ülkeyi zora ve baskıya dayanarak yöneten kimse.
Devlet-i Aliyye-i Osmaniye Nedir?: Osmanlı Devleti
Devşirme Nedir?: Osmanlı Devleti'nde yeniçeri ocağı ve saray hizmetlileri için Hıristiyan ahali çocuklarının toplanması. Bu şekilde toplanan kimse.
Dirlik Nedir?: Birbirine devlet hizmeti karşılığı tahsis edilen gelir kaynağı, maaş.
Divan Nedir?: Devlet işlerinin görüldüğü meclis, bu meclisin toplandığı yer.
Divanhane Nedir?: Divan kurulan daire.
Divan-ı Âli Nedir?: Osmanlı Devletinde 1876 Kanun-u Esasisine göre gerektiğinde nazırları, temyiz başkan ve üyelerini muhakeme etmek üzere padişahın iradesiyle kurulan yüksek mahkeme.
Divan-ı Harbi Örfi Nedir?: Örfi idare mahkemesi, sıkıyönetim mahkemesi.
Divan-ı Humayun Nedir?: Önceleri bizzat padişahın daha sonra veziriazamın iştirakiyle toplanan devlet meclisi.
Donanma Nedir?: Bir devletin deniz kuvvetleri.
Duka altını Nedir?: 13. yüzyılda Venedik'te çıkarılan ve Osmanlı Devleti'nde de kullanılan altın akçe.
Duyûn-ı Umumiye Nedir?: Osmanlı imparatorluğunu yarı müstemleke haline düşüren ve düşmanları tarafından işgalini kolaylaştıran dış borçlar ve faizleri.
Ekberiyet Nedir?: Yaşça büyüklük.
Eksik vezinli akçe Nedir?: İçinden maden çalınması ya da aşınma gibi sebeplerle ayarı bozulup değeri eksilen para.
Enderun mektebi Nedir?: Osmanlı sarayının, padişahın devlet işlerini yürüt-mesiyle ilgili hizmetlerini görmekle vazifeli, hazine, kiler, seferli koğuşu ve has oda dairelerinden ibaret olan, aynı zamanda ileride devlet işlerinde yer alacak kimselerin yetişmesini sağlayan bölümü.
Enderun Nedir?: Topkapı sarayında özelikle padişahın hizmetine bakan görevli teşkilatı.
Esham Nedir?: Alınan bir paranın belli bir zamanda ödeneceğini gösteren senetler.
Eski Saray Nedir?: Fatih Sultan Mehmet tarafından İstanbul'un fethinden hemen sonra bugünkü üniversite binasının yerine yaptırılan saray.
Et Meydanı Nedir?: Vaktiyle yeniçeri kışlasının bulunduğu Aksaray semtindeki meydanlardan biri.
Evkaf nazırlıkları (Evkaf-ı humayun) Nedir?: Osmanlı Devleti’nde vakıfların idaresini, vakıflarla ilgili hususları yürütmekle görevli bakanlık.
Eyalet Nedir?: Osmanlı Devleti'nde bir beylerbeyinin yönetiminde bulunan en büyük idari bölge.
Ferman Nedir?: Herhangi bir işin yerine getirilmesi için padişah tarafından verilen yazılı emir.
Feshetmek Nedir?: Hükmünü bozmak, dağıtmak.
Filo Nedir?: Aynı cins yük taşıyan gemilerin bütünü.
Filori Nedir?: İlk olarak Floransa'da basılan, sonradan Avrupa ve Osmanlı devletinde de kullanılan, üzeri zambak çiçekli altın para.
Forsa Nedir?: Yelkenli gemilerde kürek çekmeye mahkûm edilen harp esiri.
Ganimet Nedir?: Savaşta düşmanlardan ele geçirilen mal, para ya da esir.
Garp ocakları Nedir?: Osmanlı devleti yönetiminde iken Cezayir, Tunus ve Trablusgarp'a verilen ortak isim.
Gaza Nedir?: Din adına yapılan savaş
Gulam Nedir?: Osmanlı Devleti'nde tımar sipahilerinin savaşa beraber götürdükleri savaşçı.
Güllıane Nedir?: Topkapı sarayının doğu tarafında Marmara boyunca uzanan kısım. 1839'da Mustafa Reşit Paşa'nın fermanını burada okuması üzerine meşhur olmuş, fermana da Gülhane Hattı Humayunu denilmiştir.
Gürz Nedir?: Ateşli silahların icadından önce savaş aleti olarak kullanılan demir, tunç, bakır veya prinçten ağır topuz, bozdoğan, şeşper.
Haçlı seferleri Nedir?: Hıristiyanlar tarafından 9. ve 12. yüzyıllar arasında Kudüs ve civarını Müslümanların elinden kurtarmak için yapılan sekiz sefere verilen isim.
Hakimiyet Nedir?: Hakim olma, buyruğunu yürütme durumu.
Halayık Nedir?: Kadın esir, hizmetçi kadın.
Halef Nedir?: Birinden sonra gelen, birinin yerine geçen
Han Nedir?: Osmanlı Padişahlarının isimlerinin sonunda kullandıkları unvan.
Hanım Sultan Nedir?: Padişahın evli olan kızlarından doğan kız çocukları.
Haraç Nedir?: Müslüman olmayanlardan alınan bir çeşit vergi.
Harbiye Nazırı Nedir?: Eskiden askerlikle alakalı dairenin başındaki en yetkili kişi.
Harem ağası Nedir?: Sarayın harem kısmının işleri ile ilgilenen hadım edilmiş görevlilerin başı.
Harem Nedir?: Saray, konak ya da evlerde kadınlara ait kısım.
Hariciye Nedir?: Dış işleri
Haseki Nedir?: Osmanlı Devleti'nde padişahın hizmetine tahsis edilmiş olan uostancı ocağı mensuplarına ve yeniçerilere verilen isim.
Hasoda Nedir?: Osmanlı sarayında Enderun'un en muteber dairesi.
Hassa Nedir?: Osmanlı Devleti'nde padişah ve padişah sarayına ait olan.
Hattat Nedir?: Hat sanatı sanatkârı, bunu meslek olarak seçen kimse.
Hatt-ı humayun Nedir?: Padişahın el yazısı bulunan ferman.
Hazine-i amire Nedir?: Devletin maliye işlerini görmek üzere kurulmuş müessese.
Hazine-i evrak Nedir?: Devlet arşivi.
Hazine-i humayun Nedir?: Maliye idaresi, beytü'l-mal, padişahın hazinesi.
Hendesehane Nedir?: Kara ve deniz ordularına gerekli mühendisleri yetiştirmek üzere Tanzimat'tan önce açılan askeri mühendis mektebi.
Hezimet Nedir?: Büyük ve kesin mağlubiyet.
Hidiv Nedir?: Büyük vezir anlamına gelir; Osmanlı'da Mısır sultanlarına verilen unvandır.
Humbaraci Nedir?: Osmanlı ordusunda topçu teşkilatının neferi.
Hutbe Nedir?: Müslüman hükümdarların her cuma namazından önce camide isminin okunması. İslam devletlerinde bağımsızlık sembolüydü.
Hüdâvendigâr Nedir?: Hükümdar, sahip, efendi. I. Murad'ın unvanı.
Hünkar mahfili Nedir?: Camilerde padişah ve hanedanın namaz kılmasına mahsus yer.
Hünkâr Nedir?: Sultan, hükümdar anlamında olup Osmanlı Sultanları için kullanılırdı.
Islahat Nedir?: Düzeltme veya iyileştirme çalışmaları.
İane Nedir?: Yardım için toplanan para.
İaşe Nedir?: Yedirip içirme, yeyip içmesini sağlama.
İbtidai Nedir?: İlk durumda kalmış olan, gelişmemiş, ilerlememiş, tekâmül etmemiş, ilkel.
İcazet merasimi Nedir?: İzin, müsaade, ruhsat.
İç ağası Nedir?: Osmanlı Padişahlarının hizmetiyle görevli olan kapı ağası, saray ağası, hazinedarbaşı, kilercibaşı gibi ağalara verilen isim.
İdadi Nedir?: İlk tahsil olan sıbyan mektebinden sonra öğrenim veren orta mektep.
İhlal etmek Nedir?: Bozma, sakatlama, halel getirme.
İlhak Nedir?: Katma, ekleme, ilave etme.
İltica etmek Nedir?: Sığınma, himayesi altına girmeyi isteme.
İmaret Nedir?: Bir yeri bayındır etme, bayındırlık.
İmdadiye Nedir?: Savaş zamanında masrafları karşılamak, barış zamanında bütçe açığını kapatmak üzere halktan alınan ve miktarı ihtiyaca göre değişen vergi.
İrade-i şahane Nedir?: Padişah emri, buyruk.
İrad-ı cedid Nedir?: Nizam-ı cedid ordusunun giderlerini karşılamak amacıyla oluşturulan bütçe.
Jön Türk Nedir?: Tanzimat'tan sonra sosyal ve kültürel bakımdan kendilerine Avrupa'yı örnek alan ve onlar gibi olmaya çalışıp devlet ve milleti de buna zorlayan Genç Osmanlılara 1868'den sonra batılılarca verilen isim..
Kadı Nedir?: Meydana gelen dava ve uyuşmazlıkları şeriat esaslarına göre çözen ve karara bağlayan hakim.
Kadın efendi Nedir?: Tahta çıkmış padişahların zevceleri.
Kadırga Nedir?: Hem yelken hem kürekle giden, hızlı, idaresi kolay, 25 oturaklı eski bir savaş gemisi çeşidi.
Kalp akçe Nedir?: Hakiki paranın taklidi olarak yapılan hileli para.
Kalyon Nedir?: Buharlı gemilerin icadından hem yelken hem kürekle yürütülen iki veya üç ambarlı ahşap savaş gemisi.
Kapıkulu Nedir?: Osmanlılarda devlet merkezinde ve padişah emrinde bulunan yeniçerilerle sipahi bölüklerinin teşkil ettiği askeri kuvvet.
Kaptanıderya Nedir?: Osmanlı Devleti'nde deniz kuvvetleri kumandanı, kaptan paşa.
Kazan kaldırmak Nedir?: Yeniçerilerin isyan etmesi. Onlar bir isyan başlattıkları zaman yemek pişirilen kazanlarını At Meydanına getirirlerdi. Sonradan bu deyim devlete karşı koyanların tamamı için kullanılmıştır.
Kazasker Nedir?: Ordu kadısı, asker kadısı, ilmiye mesleğinin en yüksek mertebelerinden biri.
Keşiş Nedir?: Manastırda münzevi bir hayat yaşayan hiç evlenmemiş Hıristiyan papazı.
Kılıç alayı Nedir?: Osmanlı Padişahlarının tahta çıktıktan sonra kılıç kullanmaları münasebetiyle yapılan merasim. Kılıç alayı İstanbul'da Eyüp Sultan türbesinde yapılırdı.
Kilit taşı Nedir?: Bir kemer ya da tonozda en üst noktaya konan ve diğer taşları bağlamaya yarayan taş.
Kitabe Nedir?: Binaların kapı üstlerine, mezar taşlarına vb. yerlere konan, taş veya mermer üzerine yazılmış ya da kazınmış yazı, yazıt.
Koloni Nedir?: Sömürge, müstemleke.
Kul ağası Nedir?: Yeniçeri ağası.
Kuva-yı milliye Nedir?: 1. Dünya savaşından sonra memleketimizin çeşitli yerlerinin başta İngiliz ve Fransızlar olmak üzere galip devletlerce işgal edilmesi üzerine halk tarafından kurulan mukavemet teşkilatı.
Külliye Nedir?: Büyük bir cami ve etrafında onunla birlikte yapılmış olan medrese, türbe, hastane, aşhane, mektep, kütüphane, çarşı, han, hamam, çeşme, sebil vb. binaların hepsine birden verilen isim.
Kümbet Nedir?: Damı kubbe biçiminde olan yapı.
Lala Nedir?: Şehzadelerin öğretmeni, padişah çocuklarının iyi bir eğitim ve öğretim görmeleri için görevlendirilen bilgin ve tecrübeli hoca.
Levent Nedir?: Osmanlı donanmasında vazifeli asker, denizci, onyedinci asırdan itibaren beylerbeyinin hizmetinde bulunan süvari sınıfı.
Lonca Nedir?: Esnafın toplanıp işlerini görüştükleri yer.
Mahlas Nedir?: Asıl isimden başka ve sonradan alınan ad, takma isim.
Mahrusa-i saltanat Nedir?: Başkent
Maliye Nazırı Nedir?: Devletin mali işlerinden sorumlu olan en yüksek görevli bakan.
Meclis-i has Nedir?: Sadrazamın başkanlığında toplanan ve Şeyhülislam'la nazırlardan meydana gelen meclis.
Meclis-i vükela Nedir?: Vekiller heyeti.
Medrese Nedir?: Talebelerin içinde oturup ders okuduğu bina, üniversite.
Mehter Nedir?: Osmanlılarda askeri musiki takımı, mehterhane, mehter takımı.
Mekteb-i sultani Nedir?: Galatasaray lisesi.
Meşhed Nedir?: Bir kimsenin şehit düştüğü yer.
Meşrutiyet Nedir?: Osmanlı Devleti'nde 1. ve II. Meşrutiyet adlarıyla anılan ve 1876 ve 1908 yıllarında ilan edilen siyasi ve hukuki dönem.
Meşveret Nedir?: Fikir alış verişinde bulunmak için yapılan toplantı.
Minber Nedir?: Cami içinde genellikle mihrabın sağ tarafında bulunan, Cuma namazının farzından önce hatibin üzerine çıkıp hutbe okuduğu merdivenli kürsü.
Mukavemet Nedir?: Karşı koyma, boyun eğme, dayanma, direnme.
Musikişinas Nedir?: Musikiyi bilen, musikiyle uğraşan kimse.
Mutasarrıf Nedir?: Osmanlı devlet teşkilatında kaza ile vilayet arasındaki idari kademe olan sancağın en yüksek idarecisi.
Mühendishane-i bahr-i humayun Nedir?: Osmanlı Devleti'nde 1773'te deniz subayı yetiştirmek için açılmış olan yüksek okul.
Mühr-i humayun Nedir?: Padişah adına iş yapmaya ve emir vermeye tam yetkili olan sadrazamlara verilen hükümdar mührü.
Mülazım Nedir?: Asker.
Müttefik Nedir?: Aralarında anlaşma yapılmış, birbiriyle ittifak etmiş, birleşmiş kimselerden her biri.
Müzakere Nedir?: Bir konu üzerinde karşılıklı görüşme, fikir alış verişinde bulunma.
Naib-i saltanat Nedir?: Saltanat vekili, padişah vekili.
Narh Nedir?: Tüketiciyi korumak, vurgunu ve değerinden yüksek mal satışını önlemek üzere zorunlu tüketim maddelerine yetkili makamlarca konan ve uyulması gereken sabit fiyat.
Nesih Nedir?: Hükmünü ortadan kaldırma, hükümsüz bırakma.
Nikris Nedir?: Vücuttaki ürik asitin artması sonucunda daha ziyade el, ayak parmaklarında ve eklemlerde ortaya çıkan, ağrılı şişliklerle seyreden bir metabolizma hastalığı, gut, damla.
Nişan Nedir?: Bir kimsenin çeşitli hizmetlerine mükâfat olarak devlet tarafından verilen ve göğse takılan muhtelif dereceli alamet.
Nizam-ı cedid-i askeri Nedir?: Osmanlı Devleti'nde III. Selim tarafından kurulan düzenli orduya verilen isimdir; iyeni düzenî anlamına gelir.
Ocak Nedir?: Yeniçeri teşkilatı
Otağ Nedir?: Padişahlara, vezirlere mahsus içinde ateş yakılabilen büyük çadır. Bu çadırlardan padişaha ait olana îOtağ-ı humayunî denir.
Öşür Nedir?: İslam devletlerinde Müslümanlardan alınan toprak vergisi.
Paşa Nedir?: Sivil ve askerden ileri gelen bazı kimselere verilen unvan.
Patrik Nedir?: Ortodoks ve bazı doğu kiliselerinde en büyük ruhani reis.
Payitaht Nedir?: İstanbul.
Rakkas Nedir?: Rakseden erkek, köçek.
Rasathane Nedir?: Gök cisimleri ve olaylarının ilmi şekilde gözlenmesi için gerekli aletlerle donatılmış yapı, gözlemevi.
Ravza-i Mutahhara Nedir?: Peygamberimizin(sav) mübarek kabrinin bulunduğu yer.
Resmi geçit Nedir?: Askeri bir kıtanın yahut bir mektebin talebesinin gösteri mahiyetinde yürüyüşü.
Riyal Nedir?: Suudi Arabistan, İran ve Yemen'in para birimi.
Rumeli Nedir?: Osmanlı İmparatorluğumun Avrupa kıtasında bulunan kısmı.
Rüşdiye Nedir?: Şimdiki ortaokullar ayarında olan mektep. İlk defa 1838 yılında İstanbul'da açılmıştır.
Sadaret kaymakamı Nedir?: Sefere çıkan sadrazamın geride bıraktığı vekil.
Sadaret Nedir?: Devletin en yüksek mevkisi olan sadrazamlık yerine kullanılan bir tabir.
Sadrazam Nedir?: Osmanlılarda padişahtan sonra devletin en yüksek mevki-sinde görev yapan yüksek rütbeli vezir.
Sanayi-i nefise Nedir?: Güzel Sanatlar.
Sancak beyi Nedir?: Beş-on kazalık yerin mutasarrıfı ile sipahisinin kumandanı.
Sancak Nedir?: Bir devletin, bir askeri birliğin şeref ve gururunu temsil eden, kenarları saçaklı, üzerinde çeşitli şekiller ve işlenmiş yazılar bulunan, yere dikilecek şekilde yapılmış gönderli bayrak.
Sancak-ı şerif Nedir?: Halen Topkapı Sarayı'nda bulunan ve peygamberimiz (sav) zamanında harplerde kullanılmış olan mukaddes sancak.
Sefir Nedir?: Elçi.
Sekbanbaşi Nedir?: Osmanlı ordusunda yeniçeri ocağına bağlı sekban bölüklerinin kumandanı olan ve rütbe itibariyle yeniçeri ağasından hemen sonra gelen kimse.
Selatin camii Nedir?: Padişahlar, hanım sultanlar ve şehzadeler tarafından yaptırılan camilere verilen isim.
Serdar-ı Ekrem Nedir?: Ordu başkumandanı. Önceleri padişahlar Serdar-ı Ekrem iken sonraları onlar sefere çıkmayarak bu önemli görevi sadrazamlara yüklemişlerdir.
Serhad Nedir?: İki devlet arasındaki sınır boyu.
Sır katibi Nedir?: Padişahla hükümet arasındaki yazışmaların mühürlerini açmakla ve bunları ilgili yerlere ulaştırmakla görevli memur.
Sikke Nedir?: Devletin resmi damgasıyla teminat altına alınan madeni para.
Silahdar Nedir?: Sarayın ileri gelen görevlilerinden biri. Padişahın yakınlarından olan silahdar ağa ya da silahdar, merasim ya da alaylarda hemen padişahın sağ gerisinden ve padişahın kılıcını omzunda taşıyarak yürürdü.
Sipahi Nedir?: Osmanlı ordusunda bir sınıf süvari askeri.
Sultani Nedir?: İmparatorluk sınırları içindeki Mısır, Trablus, Tunus ve Cezayir darphanelerinde basılan Osmanlı altınlarına verilen isim.
Sürek avı Nedir?: Birçok avcının katılmasıyla genellikle at üzerinde av hayvanını kuşatmak suretiyle yapılan avlanma.
Şark Nedir?: Dört ana yönden güneşin doğduğu yön, doğu.
Şayka Nedir?: Karadeniz'de Osmanlıların kıyıları koruma, Kazakların ise korsanlık maksadıyla kullandıkları, altı yüz ve enli, büyükçe bir kayık biçimindeki 20 ile 50 savaşçısı, 1 ila 3 topu bulunan bir nevi savaş gemisi.
Şehzade Nedir?: Padişah oğlu ve padişah ailesinden olan erkek çocuk.
Şeyhülislam Nedir?: Osmanlı Devleti'nde dini kurumların, şeriat mahkemelerinin ve ilmiye sınıfının başı durumunda olup bunlara nezaret eden en yüksek rütbeli din adamına verilen unvan.
Şirpençe Nedir?: Vücudun çeşitli yerlerinde, çoğunlukla da ensede ve sırtta çıkan sancılı, genişlediğinde tehlikeli ve öldürücü olan, tepesi morumsu bir kan çıbanı.
Tabhane Nedir?: İmaretlerin yanında, İstanbul'a gelen fakir kimselerin iş buluncaya, zayıf ve güçsüzlerin, hastaneden çıkanların sıhhatlerini kaza-nıncaya kadar barınmaları için yapılan hayır kurumu.
Tahkimat Nedir?: Bir yeri düşman saldırısına karşı koyabilecek şekilde sağlamlaştırmak için yapılan hendek, siper vb. çeşitli savunma ve haberleşme tesislerine verilen isim.
Tahrik Nedir?: Harekete geçirme, kışkırtma.
Tasfiye Nedir?: Arıtma, saflaştırma, temiz duruma getirme.
Tebdil Nedir?: Kıyafet değiştirerek halkın arasına girme.
Teftiş Nedir?: Bir şeyin aslını anlamak veya bir işin gereğince yapılıp yapılmadığını öğrenmek maksadıyla her yönden inceden inceye yapılan araştırma.
Tekfur Nedir?: Bizans İmparatorluğu'nda valilik derecesindeki idari hizmetlerde bulunanlara verilen isim.
Tersane Nedir?: Gemi yapılan yer.
Tersane-i amire Nedir?: Osmanlı Devlet tersanesi.
Teşrifat Nedir?: Resmi gün ve toplantılarda uyulması gereken âdet ve usuller, resmi gelenekler.
Tımar Nedir?: Osmanlı Devleti'nde ve Anadolu Selçuklularında belirli bir hizmet karşılığında şahıslara tahsis edilen toprak parçası.
Tuğ Nedir?: Eskiden hükümdarlara, rütbelerine göre paşalara ve şeyhülislamlara verilen, ucuna altın yaldızlı bir top ve gümüş bir hilal geçirilmiş olan, topun altından at kuyruğu kıllarının sarktığı bir sırıktan ibaret saltanat, şan ve şöhret alameti.
Tuğra Nedir?: Osmanlı padişahlarının resmi yazılarda ve paralarda imza yerine kullandıkları, özel bir şekil olan işaret.
Tulumbacı Nedir?: Eskiden yangın tulumbasını yangın yerine götüren ve yangını söndürmeye çalışan kimse.
Uç beyi Nedir?: Anadolu'daki Türk devletlerinde uç denen sınır boylarında eyalet ve sancaklardaki kuvvetlerin başı durumunda olan kimse.
Ulema Nedir?: Alimler, bilginler.
Ulufe Nedir?: Osmanlı Devleti'nde kapıkulu askerlerine, sipahilere, bir kısım devlet mensuplarına ve ilmiye ricaline üç ayda bir verilen maaş.
Vak'anüvis Nedir?: Osmanlı Devleti'nde zamanın olaylarını kaydetmekle görevli resmi devlet tarihçisi.
Vekâlet Nedir?: Vekil olma, vekillik.
Vekilharç Nedir?: Yeniçeri ortası ve bölüklerine iaşeyi sağlamak ve yemek listesini düzenlemekle görevli ikici derecedeki yeniçeri zabiti.
Veraset Nedir?: Mirasçı olma.
Vezir Nedir?: Osmanlı Devleti'nde askeri ve idari yetkisi olan, en yüksek rütbedeki devlet memuru.
Voyvoda Nedir?: Osmanlı devlet yönetimi altındaki Eflak ve Boğdan prenslerine verilen unvan.
Yamak Nedir?: Bir usta veya çırağın yanında çalışan erkek yardımcı.
Yen Nedir?: Giyecek şeylerin bol kısmı.
Yeniçeri Nedir?: Osmanlı devleti ordusunun XIV. yüzyılın ikinci yarısında kurulan ve II. Mahmud zamanında 1826'da kaldırılan piyade sınıfına verilen isim.
Yevmiye Nedir?: Bir günlük çalışma karşılığı olan ücret.
Zahire Nedir?: Gerektiğinde kullanılmak üzere saklanan hububat, erzak.
Zaptetmek Nedir?: Zorla ele geçirmek, yönetimi altına almak.
Zevki sefa Nedir?: Rahat ve eğlenceli bir şekilde yaşama.
Zorba Nedir?: Haksızlık çıkaran, kavgacı, belalı, asi kimse.
