Fanusta hangi balıkları besleyebilirim sorusunu görünce betalar hakkında biraz daha araştırma yapmak istedim. Araştırma sonuçlarımı da buradan paylaşmak, düzeltmek ya da ekleme yapmak isteyenler olursa onlara da cevap yazma ortamı sunmak istedim.
Beta balıkları, sadece tek yaşayabilen balıklar olarak bilinseler de aslında bu, erkek beta balıkların birden fazlasının aynı ortamda yaşayamadıkları olarak düzeltilmelidir. Beta balıkları zaten kavgacı ve hırçın balıklardır, erkek betalar ise birbirlerine tahammül dahi edemeyecek derecede bu kavgacı karaktere sahipler. Dişi betalar ise erkekler kadar kavgacı değiller. Bazı dişi betalar baskın karakterde oldukları için diğer dişiler ile kavga etseler de baskın olmayan dişi betalardan oluşan bir akvaryum kurmak pekala mümkün.
Beta balıkları, renkeri ve kuyrukları ile çok çeşitli alt türlere sahipler. Veil Tail Betta (Tül Kuyruk Beta), Double Tail Betta (Çift Kuyruk Beta), Halfmoon Betta (Yarım Ay Kuyruk Beta), Delta Tail Betta (Üçgen Kuyruk Beta), Rosetail Betta, Feathertail Betta, Crown Tail Betta (Taç Kuyruk Beta), Halfmoon Plakat Betta, Plakat Betta, Spade Tail Betta (Maça Kuyruk), Round Tail Betta (Yuvarlak Kuyruk Beta), Double Tail Crown Tail Betta, Dumbo-Big Ear Betta (Fil Kulak Beta), Cross Tail Betta (Çapraz Kuyruk Beta)... gibi çok sayıda Betta Splendens balığı alt türü bulunmaktadır. Çapraz eşleşmeler sonucunda bu alt türler elde edilmiştir.
Beta Balıkları Nasıl Oksijensiz Yaşayabilirler?
Beta balıklarının oksijensiz ortamda yaşayabilmelerini mümkün kılan şey ise, sığ sularda yaşadığı için gelişen labirent organıdır. Labirent organı sayesinde suyun içerisinde oksijen olmasa bile suyun dışından oksijen alabilmektedir. Zaten bir yüzey balığı olan beta balığı, bu yüzden en minimal boyuttaki fanus ya da bardaklarda bile bakılabilmektedir. Ancak sanılanın aksine, beta balıkları bu küçük alanlarda bakılmaktan hoşlanan bir balık değildir, sadece bu şartlarda bile hayatta kalabilmektedir o kadar.
Beta Bakımı Nasıl Olmalıdır?
Beta balıkları kendi doğalarında etobur olarak beslenen balıklar olsalar da fanus ve akkvaryum koşullarında beslendikleri için yıllar içerisinde pul yemlere de alışmak zorunda kalmışlar. Ancak bir beta balığına güzel bakmak isterseniz, ona haftada bir ya da iki kez canlı yem vermeniz tavsiye ediliyor.
Fanusta beslenen balıkların ölümlerinin en büyük sebeplerinden birisi, ortam koşullarına bağlı olarak sürekli ve hızla değişen su sıcaklıkları. Akvaryumda beslenen balıklar, uygun boyutta ısıtıcılar ile stabil sıcaklıklarda tutulurken fanusta beslenen bir balık, yakınındaki bir camın açılması ya da kombinin evden çıkarken kapatılması ile bile bir anda ortam sıcaklığına bağlı olarak 25 dereceden 15 derece sıcaklığa düşebiliyor. Bu da doğal olarak beta (ya da bakılmakta olan balık hangisi ise) ölümlerini beraberinde getirmiş oluyor.
Beta balıklarda balığın karşısına ayna konması gibi bir de uygulama var. Balıkların fazla halsiz kalmaması ve formunu koruması için karşısına bir ayna konuyor ve erkek beta balığı da aynada gördüğü kendi yansımasını başka bir beta balığı sandığı için hareketleniyor ve saldırmaya çalışıyor. Sürekli olarak karşısına ayna konduğunda balığın tüm enerjisi biterek hasta olması çok muhtemel ancak günde 15-20 dakika ayna uygulaması yapmanın faydalı beta uzmanları tarafından olduğu söyleniyor.
Beta Balıklarında Üreme
Beta balıklarının üremesi sanılanın aksine bir çok balığa göre daha kolaydır. Üreme konusunda ise dişilerin üreme tüplerinin (beyaz) çıkmış olması ve üreme dönemlerine ulaşarak üremeye hazır olmaları gerekiyor. Betalar için uygun ortamı hazırlamak için ise yumurtlamaya hazır bir dişi betayı ve genç, hareketli bir erkek betayı bitişik birer yavruluk ile aynı akvaryuma almak ve birbirlerine alışmalarını sağlamak gerekiyor. Erkek köpükten bir yuva yapmaya başlar. Beta üreticileri, bu yumurtaların dağılmaması için akvaryuma birer strafor parçası koyarlar, köpükler de bu straforun altında muntazam olarak toplanıp korunmuş olurlar. Erkeğin yuvayı yapmasını bitirdikten sonra dişi de eğer çiftleşmeye hazırsa dişiyi de erkeğin olduğu alana alarak başbaşa bırakmak gerekiyor. İlk anda ufak kavgalar gözlemlenebilir ama panik olmadan birkaç saat boyunca çifte zaman tanınmalı ve erkeğin dişiyi sarması beklenmelidir. Bir süre sonra dişi yumurtaları döker, erkek de bu dökülen yumurtaları toplayarak hazırladığı köpük yuvaların içerisine taşır. Yumurtlama süreci bittikten sonra erkek beta dişi betayı yumurtalardan uzaklaştırmaya çalışır, dişi de zaten uzak bir yere siner. Bu aşamada dişi betayı akvaryumdan çıkartmak gereklidir. Yavruların yumurtalarından çıkmaları yaklaşık 2 gün sürer. Yavruların da yüzmeye başladığını gördükten sonra artık erkek beta da akvaryumdan alınabilir. Bu süreçte çok dikkatli bir gözleyici olmak gerekir çünkü beta yavruları gerçekten çok küçüktür, o minnacık siyah nokta beta yavrusu mu diye merak ederseniz, evet o kadar küçükler gerçekten. Bu küçüklükte beta yavrularını besleyebilmek için ilk 2-3 gün yumurta keselerini bitirmeleri beklenmeli, sonrasında da artemia hazırlanabilir.