Elisabeth Kübler Ross Modeli, “ölümün beş evresi” ya da “yasın beş evresi” olarak da bilinmektedir. “DABDA” kısaltması ile de bir çok kaynakta yer almaktadır. “Denial” “inkar”, “Anger” “kızgınlık”, “Bargain” “pazarlık”, “Depression” “depresyon” ve “Acceptance” “kabul etme”, kelimelerinin baş harflerinin kısaltmasını ifade etmektedir.
“DABDA” bireyin duymak istemeyeceği ve beklemediği çok kötü bir haber alması sonrasında geçirdiği evrelerdir. Kötü haber genellikle ölüm ya da ölümcül bir hastalığa yakalanmak olarak belirtilmektedir. “DABDA” evreleri her bireyde aynı sıralamada olsa da bireylerin bu evrelerde geçirdikleri süreler değişiklik gösterebilmektedir. DABDA sadece ölüm halinde bireyde görülen duygusal tepki evreleri değildir. Ölüm ya da ölümcül hastalık dışında sevdiği kişiden ayrılmak zorunda olan bireylerde, işinden ayrılmak zorunda kalan bireylerde ya da birey için önemli hususlarda DABDA evrelerinin görüldüğü belirtilmiştir.
DABDA Evreleri
1. Denial – İnkar Evresi: İnkar evresinde birey tarafından başına gelen olay ya da karşılaştığı kötü durum olmamış ya da yok sayılır, inkar edilir.
2. Anger - Öfke - Kızgınlık Evresi: Öfke evresi, inkar evresinde yapılmamış olan sorgulamaların yapılmasıyla başlar.
Kısır döngüye giren sürekli sorgulama durumu bir yerde kendini öfkeye, kızgınlığa bırakır ve “neden ben” ve benzeri sorular sorulmaya başlanır.
3. Bargain - Pazarlık Evresi: Pazarlık evresi, bireyin karşı karşıya kaldığı kötü durumu kabullenmesi için gerekli olan parametreleri bulmaya çalıştığı evredir. Pazarlık evresi bazen kabullenme evresi ile karıştırılsa da bireyin hala içinde bulunduğu durumdan çıkmaya çalışmak için çabalamasından pazarlık evresi olduğu anlaşılabilir. Genellikle kişi madem bu durum benim başıma gelmiş o zaman şu şekilde davranayım, belki biraz daha iyi olabilir düşünceleri ile hareket eder.
4. Depression - Depresyon Evresi: Depresyon evresi bireyin karşılaştığı durumu bir bütün olarak farkına vardığı evredir. Farkındalığa ulaştığı anda büyük bir depresyona girerek hayatının umutsuz ve mutsuz olduğuna inanarak kendini hayattan soyutlamaya başlar ve hiç bir şey yapmak istemez. Depresyonun belirtilerini göstermeye başlar.
5. Acceptance - Kabullenme Evresi: Kabullenme evresi yas tutmanın son evresidir. Bireyin karşılaştığı zor durumu kabullenir ve hayatı normal akışında yaşamaya başlar.