DNS (bkz: DNS Nedir?) ile çok karıştırıldıkları için bu gece her iki terim hakkında da özet ve anlaşılması kolay yazılar hazırlamak istedim. Proxy, internete başka bir sunucu üzerinden bağlanmak anlamına gelmektedir; dolayısıyla da proxy'nin Türkçe karşılığı olarak vekil sunucu çevirisi yapılmaktadır. Proxy ile DNS birbiriyle ilgisi olmayan network (bkz.: Network (Bilgisayar Ağı) Nedir?) terimleri olmasına rağmen internet yasaklarını aşmak için son iki yılda dns değişikliği ya da proxy kullanma alışkanlıklarının yaygınlaşması sebebiyle birbirlerinin ikamesi ya da benzeri teknolojiler olduğu sanılmaktadır. Yer yer yetkili sunucu olarak da çevrilmektedir.
Proxy, ya da Türkçe olarak kullanmaya alıştığımız çevirisi ile vekil sunucu; sizin adınıza internetten veri ala işlemini yerine getirir ve size iletir. Kullanım olarak internette doğrudan geziniyor gibi hiçbir fark hissetmezsiniz ancak hız olarak ya da yazının sonunda bahsedeceğim gibi güvenlik olarak dikkat etmeniz gereken konular vardır. Neden network konusunda deneyimli olan insanların ücretsiz yerine ücretli proxy kullanmayı tercih ettiklerini de böylece anlayabilirsiniz. Bedavası varken para verip kullanmak için belli ki gerekçeler var..
Yasaklı sitelere girerken önceleri DNS değiştirmek yeterli oluyordu çünkü internet sitelerinin erişimleri ISS'lerin DNS sunucuları üzerinden engelleniyordu. Ancak ilerleyen yıllarda DNS değişikliği yapılmasına rağmen internet sitelerine giriş yapılamadığı durumlar gözlemlenmeye başladı, bunun sebebi ise artık internet sitelerinin erişimleri DNS üzerinden değil; doğrudan IP adresleri üzerinden yapılıyor. Dolayısıyla siz DNS sunucusunu değiştirip girmek istediğiniz IP adresini çözümleyebilseniz bile artık o IP adresine erişim mümkün olmadığı için site içeriğini göremiyorsunuz. Bu durumda da araya başka bir sunucu sokarak sanki istemci o bilgisayarmış gibi davranılarak erişim mümkün hale gelmiş oluyor, işte bu bilgisayarlar da vekil sunucular; yani proxy'ler olmuş oluyor.
Proxy'lerde güvenlik açıkları olabileceği için ücretsiz proxy'ler kullanılarak yapılacak işlemler konusunda çok dikkatli olmak gerekir. Örneğin nereden edindiğinizi bilmediğiniz bir proxy üzerinden mail adresinize giriş yapmanız ya da bir siteye login olmanız durumunda bu giriş bilgilerinin proxy'ler tarafından tespit edilebilmesi ve saklanabilmesi mümkündür. Ücretsiz olarak proxy servisi veren kişi ya da firmalar kötü niyetli de olabildikleri için bu bilgileri toplu olarak satmakta; dolayısıyla sizin şifrelerinizin de üçüncü kişilerin eline geçmesine sebep olmaktadırlar. Sonuç olarak proxy servisleri konusunda daha seçici olmak; proxy üzerinden bağlıyken de kullanıcı adı ve parola ile giriş yaptığınız siteleri kullanmamaya özen göstermeniz faydanıza olacaktır.
Not: Kullandığınız proxy sunucularının sizin IP adreslerinizi ve girdiğiniz siteleri görebildiklerini unutmayın. Ücretli ve kaliteli olan proxy sunucuları bu bilgileri saklamazlar ve şifrelerler. Ancak ücretsiz olarak kullandığınız proxy sunucuları sizin IP adresinizden modeminize erişebilir ve değiştirmediyseniz modeminize giriş yaparak DNS sunucularınızı değiştirebilir ve siz bankanıza giriş yaptığınız sanırken kötü niyetli kişilerin oluşturduğu bankanızın sitesinin tıpkısına girebilirsiniz ve tüm şifrelerinizi/hesaplarınızı kaybedebilirsiniz.
Son olarak iyi bir proxy'den almayı beklemeniz gereken 4 husus vardır: Hız, yetki, güvenlik ve gizlilik. Eğer bir VPN üyeliği satın almayı düşünüyorsanız da seçiminizi bu dört eksende inceleme yaparak yapmanızı tavsiye ederim.