Arz ve talep konusunda temel iktisat varsyımlarına Giffen paradoksu gibi (bkz: Giffen paradoksu nedir?) bir diğer istisna da Veblen etkisidir (Veblen effect). Veblen etkisine göre lüks tüketim harcamaları için geçerli olmak üzere ürün fiyatları arttıkça bu ürünlere olan talep de artış göstermektedir.
Veblen etkisine yol açan ve bireylerin fiyatların artışına rağmen daha fazla satın almalarına yol açan temel unsurlar şu şekildedir:
- En pahalı ürünün en kaliteli ürün olması beklentisi ve buna bağlı olan yanılgılar
- En üst fiyat segmentinde yer alan ürünleri satın alan kişilerdeki exclusive ürün tutkusu (bir eşi daha olmayan ürünler)
Veblen etkisi, Snob etkisinden farklıdır çünkü ilk olarak tüketici kitlesi birbirinden farklıdır. Snob etkisinde düşük ve orta gelirli kişilerin üst düzey gelir sahibi kişilere denk olma isteği neticesinde rasyonel olmayan para harcamaları varken Veblen etkisinde ise tüketici kitlesi zaten üst düzey gelire sahip olan kişilerdir. Ancak aynı ürünler üzerinden aralarındaki farkı anlamak istersek veblen etkisinde üst düzey gelire sahip kişiler, kullandıkları pahalı telefonlar alt ve orta düzey gelire sahip kişiler tarafından satın alınınca bundan rahatsızlık duyanlar exclusive olabilmek için bir üst segmentte yer almak isterler. Bu sebeple indirim yapan ve daha geniş kitleler tarafından kullanılması amacıyla fiyatlama politikası yapan marka ve ürünler yerine daha da fiyat artıran, pahalı olduğu bilinen ve mümkünse kimsede olmayan ürünleri satın almayı tercih ederler.
Davranışsal iktisat penceresinden değerlendirildiğinde tüketiciler açısından snob etkisi de veblen etkisi de çelişkili ve irrasyonel durumlardır.
Editör editi: Sitede yer alan bazı diğer benzer başlıklar için;
bkz: Decoy Effect Nedir?
bkz: Bystander Effect Nedir?
bkz: Snob Etkisi Nedir?
bkz: Streisand Etkisi Nedir?
bkz: IKEA Etkisi Nedir?
bkz: Ayna nöron nedir ve alışveriş tercihlerimizdeki etkisi nedir?