NAS, doğrudan ağa bağlı olan barındırma üniteleri anlamına gelen ve açılımı da network attached storage olan network aygıtlarına verilen isimdir. Özellikle bir netork (ağ) içerisinde (bkz: Network (Bilgisayar Ağı) Nedir?) paylaşılarak barındırma ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kullanılan üniteler olsalar da birçok ek faydayı da beraberlerinde getirebilirler. Kullanılan sunucunun (NAS Server) yeteneklerine göre bu ek faydalar değişiklik gösterebildikleri için bu konuya derinlemesine olarak piyasada satılmakta olan NAS sunucuları inceleyeceğim ve mümkünse kendi NAS sunucularımızı evdeki eski bilgisayarlarımızdan ya da Raspberry Pi gibi donanımlardan nasıl yapabileceğimizi incelerken girmeye çalışacağım.
NAS sunucuları (NAS Server), bundan dana 5-6 yıl kadar önce bugün olduklarından çok daha maliyetli donanımlar oldukları için sadece küçük ve daha büyük ölçekli işletmelerde kullanılan teknolojilerdi ancak bugün artık fiyat olarak daha erişilebilir seviyelerde oldukları için evlerimize de satın alarak kurabileceğimiz ve faydalarından yararlanabileceğimiz teknolojiler haline gelmişlerdir. NAS sunucularının içlerindeki işletim sistemleri, dosya paylaşımı özelinde geliştirildiği için herhangi bir harddiski network ya da windows işletim sistemli eski bir bilgisayar üzerinde paylaşmaktan çok daha fazla verimli ve elektrik tüketimi açısından da tasarruflu teknolojilerdir.
NAS sunucularına birden fazla (modeline göre) hard disk takabilmek mümkündür ve bu sayede birden fazla RAID seçeneği de NAS sunucuları tarafından desteklendiği için kullanıcılara daha fazla depolama alanına sahip olma ya da yedekli olarak depolama alanı kullanma seçeneği de sunulmaktadır. Eğer uygun RAID seçeneği seçilirse olası bir hard disk bozulması durumunda tüm yedekler diğer harddiskte de olduğu için sunucuyu hiç kapatmadan bozuk disk çıkartılarak yerine sağlam bir disk takılmak suretiyle barındırma düzeni güvenli bir biçimde sürdürülebilir.
NAS sunucuları, ağa bağlı depolama alanları oldukları için o ağ üzerinde bir IP adresine sahip olmuş olurlar ve ağdaki tüm cihazlar (Windows, Linux, MAC OS işletim sistemli bilgisayarlar, Android ya da iPhone akıllı telefonlar, akıllı televizyonlar vb.) bu depolama alanında saklanmakta olan dosyalara ulaşabilirler, gerçek zamanlı olarak yedekleme yapabilirler ya da NAS üzerinden medya oynatabilirler. Ancak özellikle evlerde kullanılan NAS sunucuları kablosuz inernet (Wi-Fi) üzerinden veri alışverişini gerçekleştirdiği için NAS üzerindeki hard diskin okuma ve yazma hızından ziyade kablosuz iletişim veri hızı limitlerine sahiptir ve örneğin 4K bir filmi NAS sunucusu üzerinden oynatmak zaman zaman takılmalara yol açabilir. Ancak özellikle yedekleme ya da yetkilendirilmiş dosya depolama gibi amaçlar için NAS sunucular oldukça faydalı ve hayat kurtaran donanımlardır.
Piyasada satılmakta olan farklı NAS sunucusu markaları ve modelleri var ve tüm bu NAS sunucularının farklı özelikleri bulunmakta. Örneğin evinizdeki güvenlik kameralarıın depolama alanı olarak kullanmak üzere bir NAS sunucusuna ihtiyacınız varsa en hesaplı modellerden birisini seçebilirsiniz ancak işletmeniz için daha karmaşık NAS çözümlerine ihyitaç duyuyorsanız ihtiyacınız olan senaryoya özgü çözümler sunduğuna emin olduğunuz sunucuları incelemenizi tavsiye ederim.